Autor:
Janusz Helfer
-
Wydawnictwo DiG
Data wydania: 2005
ISBN: 83-7181-415-1 -
Wydanie: papierowe
Oprawa: twarda
Liczba stron: 174
Idea wydania albumu dojrzewała we mnie już od bardzo dawna. Dopiero jednak teraz ziściły się moje marzenia. Jest to dla mnie wydarzenie szczególne, swoista reminiscencja moich beztroskich i pięknych lat dzieciństwa. Album wprowadza w dawno miniony świat, gdzie wszystko było prostsze i zarazem oczywiste. Nad tęsknotą i smutkiem góruje na szczęście radość, że dzięki fotografiom udało się zachować i przekazać niezwykły skarb mojego narodu. Jest to skarb bezcenny. Każda z zaprezentowanych tutaj fotografii jest okruchem świata, który bezpowrotnie już przeminął.DiG, http://www.dig.com.pl/
Niezwykły album fotografii Janusza Helfera przedstawiający koczownicze życie polskich Cyganów. Obok zdjęć znajdziemy w nim także ciekawy tekst Lecha Mroza, wspomnienia autora oraz wywiad z Romanem Kwiatkowskim – Cyganem, który tamte czasy jeszcze pamięta.
Koczowniczy styl życia i wszystkie, składające się na nie elementy jak obozowiska, barwne wozy, konie, ogniska itd. są w powszechnej świadomości bardzo silnie kojarzone z kulturą cygańską. Nie jest to jednak kolejny stereotyp, których na temat Romów istnieje wyjątkowo dużo. Cygańskie tabory, wędrujące po kraju, istniały naprawdę, a ślady tamtego życia, zachowały się w opowieści nielicznych, żyjących świadków, tekstach wybitnych cyganologów i starych negatywach.
Pragnienie by zdominować i zrujnować cygańską kulturę było celem większości „białych” ludzi od samego początku. Wszelkimi sposobami próbowali oni asymilować lub eliminować ją ze swojego otoczenia. Jest jednak coś wyjątkowego, co nie-Cyganie, zrobili dla tej mniejszości. Czasami z ciekawości czasami ogarnięci fascynacją przyglądali się, opisywali i fotografowali ich kulturę i codzienne życie, tworząc historię tego narodu. Trudno nie dostrzec wartości, zarówno poznawczych jak i historycznych, w książkach Jerzego Ficowskiego, filmach takich jak „Zanim opadną liście” (1964) Władysława Ślesickiego czy fotografiach Helfera, zwłaszcza, że świat przez nich zarejestrowany, dziś już nie istnieje.
Zdjęcia w albumie Helfera podzielono tematycznie na trzy rozdziały. W pierwszym – Życie wędrowne i w drugim – Zmierzch koczowniczego życia, możemy zobaczyć ich życie codzienne, Cyganki gotujące na ogniu, dzieci bawiące się na trawie, mężczyzn grających w karty, namioty, konie i wozy. Ostatni natomiast rozdział składa się z portretów. Rzadko które zdjęcie jest pozowane, dominuje przypadek. Wiele zdjęć jest opatrzonych historiami, jak powstało, co lub kogo przedstawia. Na początku albumu autor w ciekawy, czasem humorystyczny sposób opisuje swoją fascynację tą kulturą, doświadczenia z cygańską przyjaźnią oraz ich stosunek do fotografii.
